Dat mijn spieren een geheugen hebben, vind ik een van de wonderbaarlijkste mogelijkheden van mijn lichaam. Een loopje dat ik instudeerde op de piano en dat mijn vingers jaren later zonder moeite terugvinden. Het zit nog ergens! Mijn stembanden die samen met tientallen andere spieren zangstukken onthouden. En zo zal er vast nog veel meer opgeslagen zijn in dat gigantische ‘spiergeheugen’ van het meeste ben ik me nauwelijks bewust. Judith Herzberg dichtte:
Zoals je soms een pakje ergens heen brengt
en, bij het weggaan, steeds weer denkt, schrikt
dat je te licht bent…
En, in het prachtige slot van dit gedicht (titel: Zoals):
…zoals je weet bij je op alert
en bij wie niet, bij wie je kan gaan liggen,
zo, denk ik, denken dieren, kennen dieren de weg.
Esther van der Panne